Home

Themanummer Protestants Nederland belicht actualiteit van gereformeerde spiritualiteit

De vormende verbanden van huwelijk, gezin en familie

Klaas van der Zwaag, hoofdredacteur Protestants Nederland

Huwelijk, gezin en familie. Het zijn vormende verbanden waarbinnen mensen zich kunnen ontwikkelen en hun christelijke levensinstelling gestalte geven. Het protestantisme heeft op deze terreinen zijn heilzame invloed laten gelden, aldus een themanummer van Protestants Nederland over deze cruciale verbanden in kerk en samenleving. De Reformatie veroorzaakte een ‘seksuele’ revolutie, zo stelt dr. John Exalto: na eeuwen waarin het celibaat als een hogere levensstaat was beschouwd, werd het huwelijk de nieuwe norm en het gezin de door God gewilde samenlevingsvorm.

Het huwelijk is een verbond en geen contract, schrijft dr. Maarten Klaassen, werkzaam voor stichting Bijbels Beraad M/V. Een contract is te verbreken, een huwelijk – naar analogie van Gods verbondstrouw – niet. Overspel is daarom de enige reden om een huwelijk te ontbinden.  Maar de gevolgen zijn wel desastreus, voor alle partijen én voor de samenleving.

Dat elk zich in de moederschoot vormend kind het recht heeft om te mogen leven klinkt als een logisch standpunt vanuit Bijbels oogpunt. Maar in de huidige maatschappij ligt dit standpunt in Nederland, maar vooral internationaal onder vuur, zo betoogt Henk Jan van Schothorst, directeur van Christian Council International.

Het gebruik van de roepnaam is de eerste vorming van het prille leven van het kind. In de roepnaam komt ook de liefde van de God van het verbond mee, aldus praktisch theoloog prof. dr. Maarten Kater. “We worden geroepen en gaandeweg leren we te antwoorden, in gehoorzaamheid.” Maar wordt er in gezinnen (nog) gesproken van hart tot hart over God?, zo vraagt ds. G. Herwig zich af. Zijn ouders bereid en in staat om tijd en energie te steken in het geestelijk wegwijs maken van hun kinderen en het kwetsbaar naast onze jongeren staan?

Godsdienstige opvoeding is vrouwenwerk, zo vond de gereformeerde pedagoog Jan Waterink (1890-1966). Niet dat daarbij de man geen enkele rol zou spelen. Maar de vrouw was toch wel de eerstaangewezen persoon hiervoor binnen het gezin, zeker in de eerste levensfase van kinderen, zo belicht redactielid Hans van de Breevaart het standpunt van Waterink.

Een prikkelende vraag in deze tijd: in hoeverre zijn de moeders nog thuis? Diederik van Dijk (NPV) vindt dat moeders geen baan hebben, maar een roeping. De beschikbaarheid van de moeder is voor hem een cruciale voorwaarde om een hechte relatie met de kinderen op te bouwen.

De huwelijks- en gezinsethiek overbrugt ook confessionele grenzen. Huwelijk en gezin zijn cruciale zaken in de Rooms-Katholieke Kerk. Deze maand was in Rome de tiende editie van de Wereldgezinsdagen, met meer dan tweeduizend gedelegeerden uit 120 landen. De oproep van paus Franciscus luidde daar: “Verkondig de vreugde van het gezin!” Protestanten huldigen wereldwijd steeds meer de autonomie-gedachte, wat geleid heeft tot liberale visies op huwelijk, gezin en seksualiteit. Bij wie is nu de ethiek veilig: bij Rome, bij de (echte) nazaten van de Reformatie of bij beide? De lezer van het gevarieerde nummer van Protestants Nederland mag de conclusie trekken.

Vooruitblik Themanummer september 2022:

Christelijk onderwijs:
Speerpunt van het protestantisme