Maart 2019

Lees het hoofdartikel

De inhoud:

PASSIE IN CHRISTENDOM EN ISLAM

Op donderdag 18 april wordt in Dordrecht The Passion opgevoerd tegen de achtergrond van de oude stad Dordrecht. The Passion is een jaarlijks spektakel dat het lijden van Jezus in beeld brengt en veel aandacht trekt. Het doet mij een beetje denken aan wat er later in het jaar zal plaatsvinden in de Iraakse stad Kerbela.

WAT KLEITABLETTEN VERTELLEN OVER DE BABYLONISCHE BALLINGSCHAP

De bijbelse geschiedschrijving houdt in 2 Koningen 25 op met de verwoesting van Jeruzalem en gaat pas een kleine eeuw later weer verder in Ezra en Nehemia. Hoe het de ballingen in de tussentijd verging, daar vertelt de Bijbel vrijwel niets over. Slaagden ze erin in Babylonië een nieuw bestaan op te bouwen, zoals Jeremia aanraadde (Jeremia 29:4-7)? En mocht dat wel van de Babylonische overheid? Recent archeologisch onderzoek werpt daar eindelijk licht op.

‘DE FRIESE VRAGEN’ IN EN BUITEN FRIESLAND

Dit artikel over ‘de Friese vragen’ (de avondmaalsvragen in het Dienstboek voor de Nederlandse Hervormde Kerk. In ontwerp, 1955) is het laatste in een reeks van drie. De eerste bijdrage, verschenen in Protestants Nederland van oktober 2018, ging in algemene zin over avondmaalsvragen als element van voorbereiding in de vroege, reformatorische traditie. De tweede bijdrage, verschenen in het nummer van februari 2019, had betrekking op de herkomst van de Friese vragen. In dit derde artikel bespreek ik de verspreiding ervan in en buiten Friesland.

CHRISTENEN DE STRAAT OP

Meelopen met de klimaatmars. Heeft u dat ook gedaan? Of was u liever in de kerk? Er waren genoeg christenen bij, heb ik gehoord. Er was zelfs een oproep van de PKN om mee te doen aan de mars en aan de gebedsdienst erna. Ik moest denken aan die andere mars, de Mars voor het Leven. Opeens vroeg ik mij af of er veel christenen zijn die aan beide marsen mee doen. Ik denk het niet.

ROTTERDAMSE WELDOENSTER: MARIA CATHARINA VAN DOOREN

Evenals in het protestantisme heeft ook in roomskatholieke kring altijd een belangrijke traditie van particuliere weldadigheid bestaan. Het is daarom terecht dat in deze reeks van liefdadige vrouwen in de persoon van Maria Catharina van Dooren (1769-1832) een rooms-katholieke weldoenster voor het voetlicht wordt gehaald.

BEZETEN TIJD SCHREEUWT OM INKEER EN VERSTILLING

We leven in een bezeten wereld, verzuchtte Johan Huizinga, en we weten het, voegde hij er aan toe. Maar weten wij dat ook? De woorden van de Leidse historicus hebben nog niets aan actualiteit ingeboet. Hij doelde op de politieke en historische spanningen in zijn tijd, maar wat hij constateerde, doordringt momenteel onze gehele cultuur. Bezetenheid, hectiek, onvrede, rusteloosheid, ontevredenheid, gebrek aan concentratie, het zijn de grondtonen van het moderne leven geworden.

HANDELEN ZOLANG HET KAN

Hans von Dohnanyi, verzetsstrijder tegen Hitlers nationaal-socialisme, is vooral bekend geworden door zijn zwager, Dietrich Bonhoeffer. De jurist Von Dohnanyi komt maar nauwelijks uit de schaduw van deze bekende theoloog uit de twintigste eeuw. Is dat terecht? Wie was Von Dohnanyi? Wat deed hij en wat hield zijn sleutelrol in binnen het Duitse verzet?

VOORSPEL, WERKELIJKHEID EN GEVOLG VAN WO II

Nog steeds zijn historici, filosofen, psychologen en journalisten bezig met de Tweede Wereldoorlog, de aanleiding daartoe en de gevolgen daarvan. Wie de periode van na 1945 bestudeert, moet wel tot de conclusie komen dat de mens, na de zondeval, naar zijn aard hardleers is. Kennelijk hebben we niet het vermogen te leren van onze geschiedenis. Dat geldt vooral als we de geschiedenis strikt horizontalistisch bestuderen en analyseren.