Mei 2019

Lees het hoofdartikel

De inhoud:

HANS VON DOHNANYI, EEN PERSOON OM NIET TE VERGETEN

De rol die Hans von Dohnanyi vervulde in het verzet tegen Hitler was veel minder zichtbaar dan van zijn zwager Dietrich Bonhoeffer, de schrijvende, predikende, docerende, voor internationale conferenties optredende prediker van de Bekennende Kirche. Von Dohnanyi vervulde echter een sleutelrol door mensen om hem heen te voorzien van informatie en hen te overtuigen tot actief verzet. Hoe actief in het verzet zou Bonhoeffer geweest zijn zónder de invloed van zijn zwager Hans?

GEBOD VAN HET OGENBLIK: ONVOORZICHTIGHEID

“De kerk heeft niet geloof, hoop en liefde te preken, maar moed”, zo hield de Deense verzetsheld Kaj Munk zijn lutherse ambtsbroeders voor. “Nee, dat is nog niet uitdagend genoeg. Mijne heren, ambtsbroeders, onze taak van heden is: onvoorzichtigheid.” De predikant, toneelschrijver en verzetsstrijder werd 75 jaar geleden vermoord in de strijd tegen het nazisme.

LEESBARE BRIEF IN ONTREDDERD DUITSLAND

Radicale geloofskeuzen ging de predikant Karl Steinbauer in zijn strijd tegen nazi-Duitsland niet uit de weg, omdat hij op zijn God vertrouwde. Hij wilde geen gehoorzaamheid en eer bewijzen aan afgoderij en onrecht. Steinbauer was een leesbare brief in een geestelijk ontredderd land.

SCHLINGENSIEPEN OVER BONHOEFFER

Dat het schrijven van een biografie geen neutrale bezigheid is, bewijst de opeenvolging van biografieën over het leven en werk van Dietrich Bonhoeffer (1906-1945). In 2012 verscheen Dietrich Bonhoeffer, Pastor, martelaar, profeet, spion van Eric Metaxas, gevolgd door Licht en duister van Charles Marsh. Metaxas beschrijft Bonhoeffer vanuit een evangelicaal perspectief en Marsh ontdoet het leven en werk van Bonhoeffer van alle (theologische) diepgang.

KONINKLIJK GEDENKEN

In april, de koninklijke maand bij uitstek, verscheen een bijzonder boek. Onder de titel Koninklijk afscheid zijn de overdenkingen gebundeld die door hofpredikers gehouden werden rond het overlijden van twaalf Nederlandse koningen, koninginnen en prinsen-gemaal, vanaf het begin van het koninkrijk in 1813 tot op heden, anders gezegd: van koning Willem I tot en met prins Bernhard.

RAUTER: HIMMLERS VUIST IN NEDERLAND

Het is een zeldzaam verschijnsel in de wereldgeschiedenis dat een ter doodveroordeelde, staande voor het executiepeloton, zelf het bevel ‘Vuur’ geeft en dat het peloton ook nog eens aan dat bevel gehoor geeft en vuurt. Deze ter doodveroordeelde was niemand minder dan Johann Albin Baptist (Hanns) Rauter, de in ons land meest gevreesde vertegenwoordiger van de nazibezetting in de Tweede Wereldoorlog.

EEN KIJKJE IN HET HART VAN BONHOEFFER

Op 9 april 2020 zal het 75 jaar geleden zijn dat de Duitse theoloog en verzetsstrijder Dietrich Bonhoeffer terechtgesteld werd in het kamp Flossenbürg. De jaren daarvoor zat hij in de gevangenis. Daar schreef hij niet alleen zijn beroemde brieven (Verzet en Overgave), maar ook tien gedichten en een aantal gebeden. Twee nieuwe uitgaven laten de lezer kennismaken met een diep doorleefde spiritualiteit.