2022 #5
Lees het hoofdartikel
De inhoud:
Op de bres voor het recht op christelijk onderwijs
ds. Anne van der Sloot
Dit jaar, anno 2022, is het precies 100 jaar geleden dat er een einde kwam aan de tachtig jaar durende schoolstrijd. Vanaf de aanvraag voor de eerste vrije christelijke school te Nijmegen in 1842 duurde het tot 1922 voordat het bijzonder onderwijs werd gelijkgesteld aan het openbare.
De hervorming van het onderwijs in de 16e eeuw
Christa Boerke
De ontwikkeling en voortgang van de Reformatie in de 16e eeuw laat zich niet denken zonder de hervorming van het onderwijs. Sterker nog: De Reformatie begon feitelijk niet in de kerk, maar in een onderwijsinstelling: de universiteit van Wittenberg, waar Maarten Luther (1483-1546) hoogleraar was.
Nabijheid, een cruciaal gegeven in het christelijk onderwijs
Bram de Muynck
Tijdens een afscheidsbijeenkomst van een school hield de schooldirecteur een meditatie over Filippenzen 4:5: “De Heere is nabij.” Hij memoreerde alle bijzondere dingen die de leerlingen hadden meegemaakt. God was er bij, niet alleen omdat Hij alle dingen weet, maar vooral omdat Hij de God van het verbond is. Echter meer bijzonder nog omdat God in Christus nabij is. De tekst uit de Paulusbrief spreekt immers over Kyrios, verwijzend naar Christus. Hij kende al de moeiten van de leerlingen en hun ouders die er waren geweest, en die er ook wellicht nog zouden komen.
Gereformeerd mensbeeld opnieuw doordenken in onderwijscontext
Tera Voorwinden-Hofman
Gereformeerden kunnen over het algemeen in het dagelijks leven goed overweg met het gegeven dat de gereformeerde theologie hun leert dat de mens van nature slecht is. Dat geldt veelal ook leerkrachten in het onderwijs, die de zogeheten positieve psychologie inzetten om hun leerlingen te laten floreren.
De publieke functie van reformatorisch onderwijs: een historische overweging
Fred van Lieburg
Constructieve houding jegens het openbare onderwijs heeft oude, ook gereformeerde, papieren.
Jodendom scherpt onderwijs en studie van jongsaf aan in
Lody van de Kamp
Het vieren van onderwijsvrijheid is alleszins de moeite waard. De vrijheid om onderwijs te mogen genieten is een van de kernwaarden die ten grondslag liggen aan onze rechtsstaat en onze beschaving. Maar met een blik op de Bijbel, of liever gezegd op de Thora, spreekt het Jodendom eigenlijk niet zozeer van een onderwijsvrijheid maar veel meer van een plicht tot onderwijs.
Geen inwijding zonder vorming: de Vroege Kerk en de mystagogie
Paul van Geest
Hoe komt een niet-christen tot inzicht in de christelijke leer? De Vroege Kerk kende onder de term mystagogie het (proces van) ingewijd worden in de goddelijke mysteriën of het mysterie van God. Daarbij past een houding van zwijgen ten opzichte van niet-ingewijden.
Christelijke scholen bestaan niet, wel christelijke docenten
Kees Boele
Het huidige fenomeen christelijke school is een vrucht van het zogeheten corpus christianum, het verbond tussen staat en kerk dat zich ontspon vanaf de regering van keizer Constantijn de Grote (ca. 285-337). De keizer was rond 311 christen geworden en het christendom werd daarop staatsgodsdienst.
Groen van Prinsterer speelde cruciale rol in onderwijskwestie
Gertjan Schutte
De naam van Groen van Prinsterer is onlosmakelijk verbonden met de ‘onderwijskwestie’ uit de negentiende eeuw. Door zijn nadruk op de oude vrijheden van de Republiek zag Groen scherp waar de “vrijheid van onderwijs” om zou moeten draaien: daadwerkelijke vrijheid van burgers en kerken om onderwijs vorm te geven naar eigen overtuigingen. In de huidige liberale context is Groens erfenis opnieuw hoogst actueel.
“Huiver christelijke scholen voor directe invloed ouders historisch onterecht”
Gijsbert Vonk
Van wie is in de protestante visie de school? Waren protestanten in hun ijver voor christelijke scholen wel helder over wie het bestuur van een school moest uitmaken? Over de vraag wie de school bestuurt, schreef dr. Gijsbert Leertouwer een vuistdik proefschrift waarin hij een aantal rake observaties doet. “De angst die christelijke scholen de laatste decennia hebben voor democratisering van het schoolbestuur is meer rooms-katholiek dan protestants.”