2022 #3

Lees het hoofdartikel

De inhoud:

Gereformeerde spiritualiteit

Jan Hoek

Gereformeerde spiritualiteit lijkt niet populair bij de hedendaagse zoekers naar zin en inspiratie. Hoe komt dat? Onbekend maakt onbemind - dat is zeker een belangrijke factor. Bovendien, velen menen van horen zeggen genoeg te weten over klassieke gereformeerde vroomheid.

Archibald Alexander: de Shakespeare van het menselijk hart

Piet de Vries

Archibald Alexander (1772-1852), de eerste hoogleraar van het in 1811 gestichte Princeton Theological Seminary, is wel getypeerd als de Shakespeare van het menselijke hart. Op ongeëvenaarde wijze heeft hij de christelijke geloofservaring beschreven.

“Protestantse inbreng in mystiek kan niet gemist worden”

Kick Bras

Spraakmakende protestantse denkers en dichters vragen aandacht voor het mystieke gehalte van de Bijbel en de joods-christelijke traditie. De urgentie van doorleefd geloof in deze onkerkelijke tijd waarin de roep om spiritualiteit opklinkt noopt tot authentieke vormen van christelijke mystiek. En daarbij kan een protestantse inbreng niet gemist worden.

CSFR-zomerconferentie over mystiek en bevinding: een van de mooiste ooit

ds. Lieuwe Schaafsma

Bij het onderwerp mystiek en bevinding denk ik meteen aan de zomerconferentie van de reformatorische studentenvereniging CSFR in de zomer van 1976. Het was het jaar waarin ik na mijn avondgymnasium in Groningen toegelaten werd aan de faculteit van de godgeleerdheid van de Rijksuniversiteit aldaar.

Bevindelijken jongleren met eigen wereldbeeld

Tera Voorwinden-Hofman

Hoe kan het dat bevindelijk gereformeerden ogenschijnlijk prima functioneren ondanks een potentieel aan deprimerende overtuigingen? Godsdienstpsycholoog prof. dr. Joke van Saane behandelt deze vraag in haar bijdrage aan de bundel Het bevindelijke brein, Geloof, geest en genen in de gereformeerde gezindte vanuit psychologisch perspectief.

Puriteinse theologie: zaak van hoofd, hart en handen

Klaas van der Zwaag

Mystiek en/of bevinding? Het levenswerk van de Amerikaanse theoloog en puriteinenkenner Joel Beeke staat helemaal in het teken van dit onderwerp. Het tweede en derde deel van zijn Reformed Systematic Theology laten zien hoe hoofd, hart en handen één geheel vormen. Theologie is een academische én spirituele discipline.”

Samen de Heilige Geest aanvoelen: over de wereldsynode 2021-2023

Jos Moons

Heiligen als Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) en Teresa van Calcutta (1910-1997) tonen hoe een stevig engagement in de wereld samengaat met spiritualiteit. Mystiek en bevinding als innerlijk en ‘onwerelds’ denken is een misverstand.

Een hervormd perspectief op bevinding

C. A. van der Sluijs

Het bevindelijke leven maakt het wezen van het kerk-zijn uit. Maar dat geestelijke leven mis ik her en der en overal. De vorm is nog volop aanwezig, maar de doorleving van een en ander wordt vaak node gemist. En dan heb ik het over alle kerken van de gereformeerde gezindte.

Charismatische discussie in de Vroege Kerk?

Henk Bakker

De aansporing om God toegewijd te leven en Hem vurig te dienen, zat diep in de vroege christelijke traditie verankerd. In de Openbaring van Johannes bijvoorbeeld liet de profeet in de eerste hoofdstukken van zijn boek al weten dat trouweloosheid en onverschilligheid grote gevolgen konden hebben.

Van mystiek in Matthäus naar ars moriendi in cantate 106

Rinke van der Valle

Berlijn, 1823: met Kerst krijgt een 14-jarige jongen een cadeau van zijn oma. Niet zo maar een cadeautje: het is namelijk een kopie van de partituur van de Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach. Die jongen is ook niet zo maar een jongen: het is namelijk Felix Mendelssohn Bartholdy, een muzikaal wonderkind.

Hooglied: ervaring van Gods liefde maar niet per se bruidsmystiek

Gert Kwakkel

Wie mystiek en de Bijbel met elkaar in verband wil brengen, komt al snel uit bij het Hooglied. Verschillende passages in dit Bijbelboek verwoorden de verrukking die geliefden ervaren in elkaars nabijheid. Door de eeuwen heen hebben vele uitleggers dat opgevat als een zinnebeeldige beschrijving van de onuitsprekelijke ervaring van de ziel in de mystieke vereniging met God.

Mystiek leidt tot zekere kennis

Hans van de Breevaart

Kan er uit het middeleeuws-islamitische Arabië iets goeds komen? Ik kan me voorstellen dat veel lezers van ons blad zich dat afvragen bij het zien van de naam Al-Ghazali. Naar mijn idee vormt juist de kenleer van deze mysticus een noodzakelijk alternatief voor de eenzijdigheden van het tegenwoordig vaak gepropageerde rationalistisch wetenschappelijke wereldbeeld.

Het smalle pad tussen mystiek en bevinding

Klaas van der Zwaag

Wie zich in mystiek en bevinding wil verdiepen, kan te kust en te keur terecht in oude en nieuwe boeken. Waar komt die interesse vandaan? De Duitse rooms-katholieke theoloog Karl Rahner zei al in 1966: “De vrome mens van de toekomst zal een mysticus zijn, iemand die ‘iets ervaren’ heeft, of hij zal geen vroom mens meer zijn.”