2023 #1

Lees het hoofdartikel

De inhoud:

“Wie is mijn naaste?”

Michael Mulder

Jezus’ gelijkenis van de barmhartige Samaritaan is hét paradigma geworden van christelijke naastenliefde. Vaak is gedacht dat Jezus hiermee de Joodse opvatting openbreekt, waarin naastenliefde beperkt werd tot volksgenoten, of een nog kleinere groep. Recenter exegetisch onderzoek, waar ook Joden aan deelnemen, wijst uit dat dit niet de spits is van de gelijkenis. Jezus’ opvatting van naastenliefde lijkt veel op die van de Farizeeën. Toch is er ook een fundamenteel verschil.

Hoe lang kan een kameel zonder water?

Sam Janse

De casus komt uit de Babylonische Talmoed: twee reizigers lopen in de woestijn en het water is bijna op. Een van hen heeft nog een fles water, maar het is duidelijk dat die niet genoeg is voor beiden, misschien wel voor één van hen. Wat moet hij doen? A. het water aan de ander geven. B. het water delen. C. het water zelf houden. De Talmoed zegt dat C in zo’n geval een verantwoorde beslissing is. Niemand is verplicht om naastenliefde te betrachten ten koste van zijn eigen leven. De Talmoed spreekt dan over de vraag: ’Wiens bloed is roder?’, dat wil zeggen: wiens leven is meer waard?

Tussen liefde en gerechtigheid

Marcel Poorthuis

Naastenliefde is de basis van de Abrahamitische religies. Vanuit hun bijbel weten christenen er zelfs al heel wat van af: de liefde tot God, ontleend aan het Sjema (Deut. 6: 4-6) blijkt onverbrekelijk verbonden te zijn met de liefde tot de naaste.

Gezonde zelfverloochening

Nico van der Voet

In een dikwijls koude wereld mogen wij de warmte van naastenliefde verspreiden. Dat vraagt soms om zelfverloochening. Dat begint al in de gemeente en heeft een uitstraling naar de gezinnen en naar de samenleving. Maar hoe doen we dat op een psychisch gezonde manier?

Uit liefde en gehoorzaamheid

Christa Boerke

Toen Martin Luther (1483-1546) in 1517 zijn 95 stellingen over de aflaat publiceerde, kwam daarin zijdelings ook de naastenliefde aan de orde: “Wie aan een arme geeft of leent, doet beter dan wie een aflaat koopt”. In enkele andere publicaties liet Luther zich daarover breder uit. Ook Johannes Calvijn (1509-1564) heeft in zijn hoofdwerk laten zien dat het christelijk leven onlosmakelijk verbonden is met naastenliefde. Hoewel ze beiden een eigen insteek kozen, zijn ze het daarin volledig met elkaar eens.

“De beweging van omzien naar elkaar vergroten”

Tera Voorwinden-Hofman

Mensen helpen om te helpen. Dat is het motto van de Stichting Present Nederland, een kleine 20 jaar geleden opgericht in Zwolle. Maar belangrijker nog dan de hulp die geboden wordt, is de ontmoeting die plaatsvindt tijdens een hulptraject. “Mensen zijn er het meest verwonderd over dat ze worden gezien. Naastenliefde is allereerst de ander in de ogen te kijken”, zegt Sebastiaan Hexspoor, coördinator communicatie van Stichting Present Nederland. Hij vertelt het verhaal van Present met verve.

De overheid een schild voor de zwakken?

Hans van de Breevaart

Dat de overheid geroepen is een ‘schild voor de zwakken’ te zijn, wordt tegenwoordig door christelijke partijen breed omarmd. Dat is echter een gedachte die pas in de loop van de 19e eeuw door Abraham Kuyper werd geformuleerd.