1923 – Begin
Op 5 april 1923 wordt in een wijkgebouw van de Hervormde gemeente te Rotterdam de Vereniging Protestants Nederland opgericht. Tot de oprichters behoren ds. H. Bakker, dr. F.J. Krop, dr. J.P. de Bie en ds. K.H.E. Gravemeijer. Eerst wordt de vereniging door bijna uitsluitend leden van de Nederlandse Hervormde Kerk gedragen. Later krijgt zij een meer interkerkelijk karakter. Ds. H. Bakker wordt voorzitter van het bestuur. Een half jaar later heeft de vereniging al vijfhonderd leden. Protestants Nederland geeft op 10 oktober 1923 voor het eerst het blad ‘De Klok’ uit met als leus: ‘de rechtvaardige zal uit het geloof leven.’ Het zicht op deze belijdenis heeft het licht van de Reformatie doen opgaan. Rond 1923 is het in Nederland zaak opnieuw de klok te luiden. Dankzij de invoering van het algemeen kiesrecht in 1917 kreeg de Rooms Katholieke Staatspartij (RKSP) namelijk zo’n dertig procent van de stemmen. Dat leidde in 1919 tot de eerste rooms-katholieke premier. Rome neemt in Nederland als politieke macht toe.
Protestants Nederland protesteert niet op de barricaden en zoekt ook niet allereerst het getuigende gesprek. Ze laat haar protestantse stem klinken op landelijk toogdagen, bijeenkomsten van de regionale afdelingen rond de jaarlijkse Hervormingsdag en door het maandblad ‘De Klok’. In het eerste nummer schrijft de voorzitter, ds. H. Bakker, ‘de grondslag van de vereniging is de basis waarop ook de reformatoren gebouwd hebben: de Heilige Schrift als het Woord van God. Wij willen positief werk. Niet louter protesteren, afkeuren en afbreken. Dat hebben Luther en Calvijn ook niet gedaan. Maar bouwen en bevestigen.’
1933 – Emmakliniek
Ds. Gravemeijer, voorzitter van de Haagse afdeling van Protestants Nederland, is de stuwende kracht achter de oprichting van de protestante kraamvrouwenkliniek in 1933. De kliniek wordt geopend door koningin Emma die toestemming geeft de kliniek haar naam te laten dragen. In 1953 heeft de kliniek, bijna volledig gefinancierd door leden van Protestants Nederland, een capaciteit van vijfenzestig bedden.
1954 – Herstart na WOII
In het begin van de jaren vijftig rolt het maandblad ‘Protestants Nederland’ van de pers, nadat ‘De Klok’ in november 1941 door de bezettende macht was verboden. Het logo bestaat uit een kaars op een kandelaar waarbij de Nederlandse leeuw een opengeslagen Bijbel vasthoudt. Daaronder de woorden: ‘ik zal handhaven’.
Zowel voor de Tweede Wereldoorlog als tot 2012 had Protestants Nederland plaatselijke afdelingen die onder meer lezingen en hervormingsherdenkingen organiseerden.
1960 – Canoniek recht
Mevr. mr. dr. J.C. de Meijere publiceert regelmatig over het canonieke recht van de Rooms-Katholieke Kerk en de noodzaak tot bestudering hiervan. Volgens dit recht is de paus een supra-nationale vorst boven alle vorsten en regeringen der aarde aan wie iedereen heeft te gehoorzamen.
1963 – Hugenotenkruis
Bij het veertigjarig jubileum van de vereniging wordt het Hugenotenkruis het nieuwe logo.
De vereniging geeft een jubileumbundel uit als titel: Reformatie: blijvende opdracht!
1964 – Prinses Irene
Prinses Irene gaat over naar de Rooms-Katholieke Kerk en laat zich overdopen. Protestants Nederlandorganiseert in Utrecht een bezinningsdag. In een aantal weken stijgt het aantal abonnees met meer dan vijfhonderd.
In de navolgende jaren publiceert de vereniging open brieven aan bisschoppen, synoden en maatschappelijke organisaties.
1989 – Rooms Europa
Protestants Nederland waarschuwt voor het opkomende verenigd Europa dat een overwegend rooms Europa dreigt te gaan worden.
2012 – Verschuivende fronten
Het protestantisme heeft, dikwijls samen met het katholicisme, te kampen met ontkerstening, oprukkende andere godsdiensten en voortschrijdende secularisatie van staat en samenleving. Zo gebeurt het dat op de jaarvergadering voor het eerst een Rooms-katholiek spreker zijn stem laat horen. De verhouding Rome-Reformatie houdt de aandacht van de vereniging, maar krijgt plaats naast andere aandachtsgebieden.
De vereniging formuleert als vernieuwde missie:
‘Protestants Nederland wil christenen toerusten vanuit de protestantse traditie van Nederland door hierover te informeren en te confronteren met actuele ontwikkelingen in kerk, politiek, samenleving en cultuur. Hierdoor wordt de waarde en actualiteit van de Reformatie onderstreept en neemt de kennis van deze traditie toe, zodat het christelijk en historisch bewustzijn wordt versterkt.’